Σάββατο 9 Ιουνίου 2012

Κληματίς - Κληματίδα - Clematis spp.






H κληματίδα είναι ένα αναρριχώμενο φυτό με εντυπωσιακά άνθη και ανήκει στην οικογένεια 
Ranunculaceae.Υπάρχουν εκατοντάδες είδη κληματίδας παγκοσμίως,τα περισσότερα των οποίων είναι ανθεκτικά.Ωστόσο μερικά είδη,ιδιαίτερα τα αειθαλή,αντέχουν σε ελάχιστα χαμηλές θερμοκρασίες.







Είναι δημοφιλή ανάμεσα στους κηπουρούς και είναι γνωστά πάνω από 200 είδη με ακόμα περισσότερες ποικιλίες να δημιουργούνται συνεχώς.



 

Η ονομασία του φυτού προέρχεται από το αρχαίο Ελληνικό "κληματίς",που σημαίνει κλαδί αμπέλου ή παρόμοιο με περικοκλάδα.Είναι πιθανό ακόμα και πριν από την χρήση του "κληματίδα",όλο το γένος ήταν γνωστό ως atragene που σημαίνει κροτίδα.
Το γένος αποτελείται κυρίως από εύρωστα, ξυλώδη, αναρριχώμενα φυτά.Οι ξυλώδεις μίσχοι είναι εύθραυστοι για αρκετά χρόνια.Τα φύλλα χωρίζονται συνήθως σε μικρότερα φυλλαράκια και μικρές σγουρές κληματίδες αναπτύσσονται γύρω από το φυτό για να υποστηρίξουν τη δομή του καθώς αυτό μεγαλώνει και αναρριχάται.Κάποια είδη είναι θαμνώδη και κάποια άλλα είναι ποώδη πολυετή.Τα είδη που ευδοκιμούν σε κρύα κλίματα είναι φυλλοβόλα, αλλά πολλά από τα είδη που βρίσκονται σε θερμά κλίματα είναι αειθαλή. Αναπτύσσονται καλύτερα όταν οι ρίζες τους βρίσκονται στη σκιά ενώ τα φύλλα τους βρίσκονται πλήρως στον ήλιο.Γενικά είναι ασβεστόφιλα, μη ανθεκτικά σε όξινα εδάφη που μεγαλώνουν σε περιοχές πλούσιες σε ασβεστόλιθο καθώς και σε άλλα αλκαλικά εδάφη.

Παρόλο που είναι γνωστά σαν ανθοφόρα φυτά, τα πραγματικά συμπλέγματα των ανθέων είναι στην ουσία πολύ μικρά.Τα μέρη που φαίνονται είναι σέπαλα, τα οποία μοιάζουν με πολύχρωμα πέταλα λουλουδιών. Τα άνθη και τα σέπαλα τελικά πέφτουν, αφήνοντας χνουδωτές συστάδες από σπόρους με ουρές.Η εποχή και η τοποθεσία των λουλουδιών ποικίλει.Την άνοιξη η κληματίδα ανθοφορεί πάνω στους μίσχους της προηγούμενης χρονιάς, το καλοκαίρι/φθινόπωρο ανθοφορεί μόνο στις άκρες των νέων μίσχων και οι κληματίδες που έχουν δύο ανθοφορίες, κάνουν και τα δύο σε αντίστοιχες περιόδους.



Τα είδη της κληματίδας βρίσκονται σε μικρές περιοχές και στα δύο ημισφαίρια,καθώς επίσης και σε βουνά με τροπικό κλίμα. Τα φύλλα της κληματίδας είναι τροφή για κάμπιες από κάποια είδη Λεπιδόπτερων.



Η κληματίδα ονομάστηκε, πολλά χρόνια πριν, αμπέλι του πιπεριού από ταξιδιώτες και πρώτους αποίκους της Παλιάς Αμερικανικής Δύσης, και χρησιμοποιήθηκε σαν υποκατάστατο πιπεριού για να νοστιμίσει τα φαγητά από τότε που το αυθεντικό μαύρο πιπέρι (Piper nigrum) ήταν πολύ ακριβό και δυσεύρετο μπαχαρικό.Ολόκληρο το γένος περιέχει αιθέρια έλαια και συστατικά που προκαλούν ερεθισμούς στο δέρμα και σε βλεννογόνους.Αντίθετα όμως με το μαύρο πιπέρι ή το κόκκινο (Capsicum) οι ουσίες της κληματίδας προξενούν εσωτερικές αιμορραγίες στο στομάχι, αν καταναλωθούν σε μεγάλες ποσότητες. Τα φυτά είναι ιδιαίτερα τοξικά.Παρά την τοξικότητά τους, οι γηγενείς Αμερικανοί χρησιμοποιούσαν πολύ μικρές ποσότητες κληματίδας σαν μία αποτελεσματική θεραπείας για τις ημικρανίες και για νευρικές διαταραχές.
Χρησιμοποιήθηκε,επίσης,και σαν αποτελεσματική θεραπεία σε δερματικές μολύνσεις .

Το κλάδεμα της κληματίδας πρέπει να γίνεται προσεκτικά όσο είναι ακόμη μικρό το φυτό.Κόβουμε ψηλά τις κορφές χωρίς να πειράξουμε τα χαμηλά κλαδιά του φυτού για να το βοηθήσουμε την επόμενη χρονιά να σχηματίσει ξυλώδη κλαδιά.Καθαρίζουμε το φυτό μας από τα ξεραμένα φύλλα και από κλαδάκια που μπορεί να έχουν σπάσει.
Όταν έχουμε ένα αρκετά ανεπτυγμένο φυτό,που έχει σχηματίσει ξυλώδη μίσχους,το κλαδεύουμε για να του δώσουμε σχήμα στην αρχή της άνοιξης.Δένουμε το φυτό για να παρέχουμε την κατάλληλη στήριξη στο σημείο που θέλουμε να αναρριχηθεί,προφυλάσσοντάς το και από τους δυνατούς ανέμους.
Στις παραπάνω φωτογραφίες το φυτό είναι τριών χρόνων.Το αγόρασα αρκετά ανεπτυγμένο(γύρω στο 1 μέτρο) και το φύτεψα σύριζα σε μια κολώνα βάζοντας του μία πέργκολα για να αναρριχηθεί.Μετά από μία εβδομάδα δυστυχώς η περιέργεια του σκύλου μου νίκησε τους ¨καλούς του τρόπους¨ και είπε να μασουλήξει λίγο τα ευαίσθητα κλαδάκια απ'τη ρίζα!Το αποτέλεσμα ήταν μία κομμένη κληματίδα 2 πόντους πάνω από το έδαφος.Νόμιζα ότι το είχα χάσει το φυτό και αναρωτιόμουν αν έπρεπε να το ξεπατώσω,τελικά όμως το άφησα για να δω την εξέλιξη του. Μέχρι που ανακάλυψα μία εβδομάδα μετά,ότι όχι μόνο δεν καταστράφηκε,αλλά άρχισε να βγάζει πολλά καινούργια πράσινα κλαδάκια που μεγάλωναν με απίστευτη ταχύτητα.Ως το τέλος του καλοκαιριού είχα ένα ωραιότατο φυτό κοντά στα 2 μέτρα πράσινο και υγιές.
Φέτος αγόρασα 2 κληματίδες σε διαφορετικά χρώματα και ποικιλίες από το ηλεκτρονικό κατάστημα superflowers.Ρίξτε μια ματιά γιατί έχει απίστευτα λουλούδια και αξίζει τον κόπο.Οι ποικιλίες που διάλεξα είναι η Nelly Moser και η  Βασίλισσα.Τη μία την έβαλα στο χώμα και την άλλη σε γλάστρα για να δω πως θα εξελιχθούν.Ελπίζω να είμαι τυχερή και να μην μου τις φάει και αυτές ο αιμοβόρος και "φυτοδιψής" σκύλος μου !





Για την σχέση σκύλου - κήπου θα μιλήσουμε σε άλλο ποστ.Μέχρι τότε...                       



Γνωρίζετε ότι η κληματίδα χρησιμοποιήθηκε σαν υποκατάστατο πιπεριού για να νοστιμίσει τα φαγητά,από τους ταξιδιώτες και τους πρώτους αποίκους της Παλιάς Αμερικάνικης Δύσης ?





via : wikipedia
       herbs2000
       ohioline.osu.edu




   

2 σχόλια:

  1. Ευχαριστώ πάρα πολύ για τις πληροφορίες.. λατρεύω τις κληματίδες..!!!
    δεν ήμουν σίγουρη όμως αν κάνω το σωστό κλάδεμα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Εγώ ευχαριστώ για το σχόλιο!Το κλάδεμα της μην σας ανησυχεί ιδιαίτερα.Είναι αρκετά ανθεκτικό φυτό και αν βρει την θέση της θα σας ανταμείψει με πλουσιοπάροχη ανθοφορία.Ένα ακόμη tip : σκεπάστε τη βάση του φυτού με βότσαλα,πεσμένα φύλλα ή οποιοδήποτε άλλο υλικό εδαφοκάλυψης για να το προστατέψετε από τις χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του χειμώνα,αλλά και για να διατηρήστε την υγρασία του χώματος κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

      Διαγραφή

i love comments